Muider Guus Kroon, de aanjager van het monument voor de slachtoffers van de ontploffingen van de lokale kruitfabriek, is teleurgesteld en gefrustreerd dat ‘zijn’ monument aangepast moet worden. Dat vertelt hij tegen NH. “Het monument is er al een jaar, nooit klonk er tegenstand. En nu opeens heeft iemand die er net woont moeite mee.”
“Erg jammer, want er viel ook niet over te praten”, vertelt Guus Kroon tegen NH. Kroon is zeker vijf jaar bezig geweest met het stichten van het monument.
De ontploffingen van de Muider kruitfabriek hebben door de eeuwen heen veel gevolgen gehad voor de stad Muiden, de slachtoffers verdienden een plek om herdacht te worden in de nieuwbouwwijk die ondertussen is verrezen op het terrein van de fabriek.
Het kwam dan ook erg goed uit dat er, bij het klaarmaken van het terrein voor de bouw, een stuk smalspoor werd gevonden. “Het moest zo zijn. Dat stuk smalspoor heeft een directe relatie met de zwaarste explosie van de fabriek en bovenal op zo’n honderd meter er vandaan werd gevonden”, vertelt Guus.
Tegenstand heel erg jammer
De zwaarste ontploffing van de fabriek vond in januari 1947 plaats op het smalspoor toen niet-getrainde militairen bezig waren met het ontmantelen van Tweede Wereldoorlog-granaten. Twee karretjes met granaten botsten op elkaar, met een grote ontploffing tot gevolg. Zeventien fabrieksmedewerkers kwamen om het leven, onder wie drie Muiders.
Dat het smalspoor onderdeel moest zijn van het monument, was voor Kroon dan ook geen twijfel. Hoe het er nu stond, vond hij zelf zeer geslaagd.
Dat er toch tegenstand klinkt, vindt hij vooral heel erg jammer. “Ja, je kunt een vergelijking maken met het monument op Westerbork, maar er zijn heel veel monumenten met smalspoor door het hele land, voor allerlei bedrijven. Het is een stuk spoor, dat is wat het is. Daar kan ik niks aan veranderen”, vertelt hij. “Er stond bovendien een bordje met uitleg naast het monument, waarmee je elke verwarring die er zou kunnen zijn al wegneemt.”
Enkele tegenstanders
Voor zover bekend nemen slechts twee of drie mensen aanstoot van het monument. Ze kwamen een jaar geleden net in de wijk wonen, zagen het monument en kaartten hun gevoel aan bij projectontwikkelaar KNSF Vastgoed, de bouwer van de wijk.
Guus kreeg van hun gevoelens te horen en nam contact op. “Ik heb ze proberen uit te leggen wat de gedachte achter het monument is, wat er gebeurd is op het kruitfabriekterrein en dat het monument helemaal niets te maken heeft met de oorlog of jodenvervolging”, somt Guus op. “Maar het haalde niets uit. Ze waren zo emotioneel en niet te vermurwen. Dat monument moest weg, zonder goed gesprek. Later hebben we nog een keer gepraat, maar zonder succes.”
Tekst gaat door onder de foto.
De betrokken Muider vindt het jammer dat het monument weg moet omdat slechts een paar er aanstoot aan hebben. Daar komt nog eens bij dat hij het gevoel krijgt dat mensen vinden dat hij respectloos is naar de slachtoffers van de Holocaust.
“Dat raakt mij diep”, verzucht hij. “Mensen die mij een beetje kennen weten dat ik erg begaan ben met de Tweede Wereldoorlog en, zeker in Muiden, diegene ben die het verhaal van de oorlog het meest blijft vertellen. Dat zoiets gezegd wordt, doet mij echt pijn.”
Aangepast monument
Op de plek van het bestaande monument moet volgend voorjaar een ander monument komen. Hoe dat er uit gaat zien, weet Guus niet. Hij is er ook niet meer bij betrokken, dat hoeft voor hem niet. “Als mensen niet openstaan voor mijn argumenten, dan hoef ik ook niet mee te denken over iets nieuws”, aldus Guus. “Er gaat vast een kunstenaar een monument ontwerpen. Dat wordt dan iets kunstzinnigs dat geen relatie heeft met de ontploffing. Dat heeft mijn monument wel.”
Het enige wat Guus nog een beetje gerust stelt is dat er wel een monument blijft voor de slachtoffers van de ontploffingen. “Dat verdienen de slachtoffers.”
Daarnaast hoopt hij dat het stuk smalspoor van het monument niet in de prullenbak verdwijnt. “Dat is een van de laatste tastbare herinneringen aan de kruitfabriek en de ontploffingen. Dat moet echt behouden blijven.”
